Een drankje op het terras of een broodje tussen de middag wordt dit jaar wéér duurder. Volgens een recent rapport van ING stijgen de prijzen in de horeca gemiddeld met 5 procent, boven de verwachte inflatie. De afgelopen drie jaar gingen de tarieven al met ruim 23 procent omhoog. Toch is de rek er bij veel consumenten inmiddels uit, en dat zorgt voor spanningen bij horecazaken die de stijgende kosten niet volledig kunnen doorberekenen.
"Een cappuccino van 4 euro is in Amsterdam de norm geworden. En 10 tot 12 euro voor een lunchbroodje schrikken we amper nog van", zegt ING-sectoreconoom Katinka Jongkind. "Maar ondernemers weten dat ze de grens naderen van wat hun gasten willen en kunnen betalen." En dat heeft gevolgen: honderden horecazaken dreigen dit jaar failliet te gaan of vrijwillig de deuren te sluiten.
Tussen hoop en realiteit: faillissementen en bedrijfssluitingen nemen toe
In de eerste helft van 2025 gingen al 154 horecabedrijven failliet—een triest record. Het zijn vooral restaurants, snackbars en cafés die de klappen vangen. Tegelijkertijd neemt ook het aantal ondernemers dat vrijwillig stopt toe. Vaak gaat het om oudere uitbaters zonder de financiële middelen of energie om hun zaak te vernieuwen.
"Er is een duidelijke tweedeling in de sector," stelt Jongkind. "Aan de ene kant zie je ondernemers die met innovatieve concepten en technologische ondersteuning het hoofd boven water houden. Aan de andere kant zijn er bedrijven die dat niet kunnen of willen. Voor hen is stoppen soms de enige optie."
Horeca-adviseur Wouter Verkerk, in gesprek met Dagblad van het Noorden, wijst op het veranderende ondernemersklimaat. "Vroeger draaide je op routine een stabiele omzet. Nu moet je minimaal zilver halen, wil je je staande houden. Goud? Dan ben je echt een topsporter in deze branche."
Slimmer werken als sleutel tot overleven
Om marges te beschermen en de toekomst veilig te stellen, pleit ING voor vernieuwing en efficiëntie. Kunstmatige intelligentie kan bijvoorbeeld helpen om de personeelsinzet te optimaliseren of verspilling te verminderen op basis van weersvoorspellingen en verkoopdata. Ook gepersonaliseerde aanbiedingen op basis van klantinformatie—een strategie die in de vlieg- en hotelbranche al langer gemeengoed is—bieden kansen voor hogere omzet en klantloyaliteit.
Daarnaast adviseert Jongkind horecaondernemers om kritisch naar hun aanbod te kijken: kleinere menukaarten, compacte porties, en meer focus op producten met hoge marges zoals speciaalbier of cocktails. "Het draait om verleiden, niet afschrikken," aldus Jongkind.
Verkerk wijst ten slotte op een ander probleem: gebrek aan professionalisering. "Ondernemers gebruiken nog e-mailadressen uit het vorige decennium, betalen hun personeel karig en begrijpen hun eigen kostenstructuur vaak onvoldoende. Je kunt niet zomaar 6,50 euro voor een biertje vragen als dat klanten wegjaagt. Liever drie biertjes van 4,50 dan nul van 6,50."
Hotels als lichtpuntje
Hoewel de algemene horecamarkt onder druk staat, zijn de vooruitzichten voor de hotelbranche beduidend positiever. ING verwacht voor 2025 een groei van 4 procent in het aantal overnachtingen. Zelfs de geplande btw-verhoging naar 21 procent in 2026 lijkt dit optimisme niet te temperen. Nederland wint als toeristische bestemming aan populariteit dankzij het milde klimaat, een veilige reputatie en een relatief hoog serviceniveau.