Onze columnist Robert Jan Blom is geen relatietherapeut maar toch ziet hij zich tijdens lezingen genoodzaakt als een tweede Dr. Phil op te treden. Startende ondernemers vragen hem steevast hoe het zit met hun persoonlijke bezittingen in het ‘onwaarschijnlijke geval’ dat zij failliet gaan. ‘Wanneer alle spullen op naam van mijn vrouw staan, kan er toch niets gebeuren?’ Nou, wel dus. Robert Jan Blom legt de verborgen valkuilen van de huwelijksvoorwaarden bloot.
Grootse plannen
Als analist en schrijver van boeken over faillissementen en bedrijven krijg ik elke maand wel een paar keer een vraag over huwelijkse voorwaarden. Meestal is de vraag afkomstig van mensen die een bedrijf starten en zich op de valreep realiseren dat het ook helemaal mis kan gaan met de grootse plannen. Die kans is weliswaar miniem, verklaren ze vol vertrouwen, maar stél ze dat er toch opeens een deurwaarder in de tuin staat – die kan toch zeker niets uitrichten omdat alle dure spullen op naam van de partner zonder bedrijf zijn gezet? ‘Mij kan niets gebeuren: ik blijf gewoon in mijn huis wonen, de dure auto staat in de garage en de bontmantel van mijn vrouw hangt onaangeroerd aan de kapstok…’
Vluchtroute met valkuilen
Deze vluchtroute kent wel een paar valkuilen, reageer ik dan voorzichtig. Een belangrijk punt is dat u kunt aantonen dat de dure spullen daadwerkelijk uit het privékapitaal van de partner zonder bedrijf zijn gekocht. Als de spullen van een gezamenlijke rekening zijn betaald, behoren ze tot de huwelijksgemeenschap en vallen ze niet onder de huwelijkse voorwaarden. Het is daarbij zaak de administratie goed op orde te hebben. Als de partner zonder bedrijf met door haar zelf verdiend geld een mooie sportwagen aanschaft, kan bij een faillissement van de partner met bedrijf worden onderzocht hoe deze auto is betaald. De curator komt in dergelijke gevallen vaak tot de conclusie dat de huwelijksvoorwaarden hier niet van toepassing zijn.
Bank weigert krediet
Alles tot achter de komma regelen dus? Nou, ook dat heeft weer een keerzijde: de bank is er niet dol op. Uw accountmanager begint te sputteren wanneer u krediet aanvraagt. De bank pikt het niet dat dure bezittingen uit de huwelijksgemeenschap op papier zijn weggesluisd naar de partner zonder bedrijf. Uw kredietaanvraag kan alleen in behandeling worden genomen als ook de partner zonder bedrijf (maar met de bezittingen) zich als hoofdelijk aansprakelijke aan de overeenkomst wil verbinden. Dat zult u te horen krijgen. En als dat gebeurt, waren die (dure) huwelijkse voorwaarden dus niet nodig.
Geen ontsnappingsweg
Essentie van dit verhaal is dat huwelijkse voorwaarden geen veilige ontsnappingsweg bieden. Als u er toch aan begint, is het zaak de lijst van bezittingen en uitgaven nauwgezet en per persoon bij te houden, bij voorkeur onder notarieel toezicht. Als u een bankkrediet nodig heeft, kunt u afzien van huwelijksvoorwaarden. Zijn er dan helemaal geen mogelijkheden om persoonlijke bezittingen te vrijwaren in geval van faillissement? Nou, u doet er verstandig aan de hoogte van het krediet te beperken tot de overwaarde van de eigen woning. Maar dat is natuurlijk geen garantie tegen een faillissement. U voorkomt zo wel dat u meteen op straat belandt, tenzij er nóg een stapel onbetaalde facturen wordt ontdekt…
Robert Jan Blom