Omdat hij de officiële peilingen niet vertrouwt, hield onze columnist Robert Jan Blom zelf een alternatieve peiling. Een enquête onder zijn eigen vrienden en kennissen, noemt hij het. Het resultaat? ‘Achter de verbeterde economische cijfers leeft een angst voor de toekomst.’
Goedbedoelde stemwijzers
Twee weken geleden probeerde ik u met mijn Financiële Stemwijzer een handvat aan te reiken voor het bepalen van uw stem. Inmiddels heb ik het vermoeden dat we er met al die goedbedoelde stemwijzers – de mijne incluis – ook niet uit gaan komen. Elke dag worden er nieuwe beloftes gedaan, breekpunten geformuleerd, leuzen geroepen, peilingen van commentaar voorzien en ga zo maar door. Politiek bezien verkeert het land in chaos: waar de ene partij vóór is, is de andere tégen. Ik heb sterk de indruk dat de huidige situatie ernstiger is dan aan de vooravond van de vorige verkiezingen.
Barometer van de buurt
Want, wanneer staat er nu eindelijk eens een partij op die de échte problemen in dit land benoemt en daar een helder plan voor op tafel legt? Met het beloven van duizend euro voor elke Nederlander, gaat het niet lukken. Maar, wat zijn dan die echte problemen? Ik ben in kleine kring naar het antwoord op zoek gegaan. Hoe? Door in mijn omgeving een enquête te houden, onder collega’s, vrienden, familie en kennissen. ‘Wat zit jullie dwars?’ vroeg ik hen. ‘Waar zijn jullie bang voor? En, wat moet er nu gebeuren?’ Wie de barometerstand van zijn eigen buurt opneemt, komt immers veel te weten over het ‘echte leven’.
Economische zorgen
Ik weet niet in hoeverre ik mij in een uitzonderingszone bevindt maar de mensen in mijn kringen zijn de crisis nog niet te boven. Hun grootste zorgen zijn economisch van aard. Kunnen ze de stijgende huurlasten wel blijven betalen? Blijven de pensioenen op peil? Komen er nog banen bij voor oudere werklozen of moeten zij tot aan hun AOW even verplicht als vergeefs blijven solliciteren? En het gedoe met de arbeidscontracten zit sommigen, zowel werkgevers als werknemers, ook niet lekker. Waarom moeten werknemers, ook als ze tot ieders tevredenheid hun werk verrichten, al na twee jaarcontracten verdwijnen in de grote zee van werklozen?
Betaalbaarheid
Een tweede zorg betreft de betaalbaarheid van alle flitsende plannen waarmee mijn omgeving, net als ieder ander, worden bestookt. Twee miljard voor de zorg erbij, een paar miljard voor het onderwijs, de gaskraan in Groningen dicht, de AOW-leeftijd naar 65 jaar à twaalf miljard euro. Stel dat ook maar een deel van die plannen straks wordt gerealiseerd, wie gaat dan voor de kosten opdraaien? Natuurlijk, vreest men in mijn contreien, ík, de belastingbetaler. Een terechte angst, dunkt mij.
Immigratie
Het derde punt dat in het oog springt, betreft een ergernis. Na het Radio 1-debat van vorige week hadden een aantal kennissen van mij het idee dat ze naar een discussie tussen politici van een ander land hadden geluisterd. Een land waar Theo van Gogh niet is vermoord, een land dat nog nooit een vluchteling heeft opgevangen, dat niet grenst aan buurlanden waar een luchthaven, het redactiekantoor van een ironisch blaadje, een boulevard en een kerstmarkt door moordaanslagen zijn geteisterd. Islamitisch gedreven terreur, immigratie, vluchtelingenstromen – het waren nauwelijks onderwerpen voor Roemer, Klaver, Krol & co. Waarom lopen ze daar met een boog omheen? Waarom laten ze dit hete hangijzer over aan Wilders? Ja, waarom lopen ze het risico straks premier Wilders te baren?
Versplintering
Kortom, achter de verbeterde economische cijfers trof ik een zorgelijke stemming aan. Over problemen die onvoldoende of niet geadresseerd worden. Over de versplintering van het politieke landschap en de onmacht van politici. En daar kunnen de vele stemwijzers niets aan veranderen.
Robert Jan Blom