Circus Renz ging failliet vanwege een belastingschuldje van ruim een ton. De clowns hadden gewoon op kunnen blijven treden wanneer de staatssecretaris hen een Starbucks-deal had aangeboden. Waarom krijgt de ene ondernemer belastingkorting en staat bij de ander de deurwaarder op de stoep?
Misdaad loont
Je leven lang vertel je je kinderen dat ze eerlijk moeten zijn, dat ze de wet moeten volgen en dat misdaad niet loont. Maar op een dag ontkom je er niet aan: dan moet je schoorvoetend vertellen dat de leiders van het land niet eerlijk zijn. Dat de staat de zelf geschapen wetten niet volgt, ja, dat misdaad loont. En dat het vooral loont om met de overheid duistere, onwettige afspraken te maken. ‘Dus lieve kinderen: je kunt het beste ondernemer worden. Met een leuke deal met de fiscus en zorg er voor dat de belastingbetaler jóuw faillissement voorkomt…’
Geen overheidssteun?
Ja, onze staat heeft het goed voor elkaar: in de Europese Unie maken hebben we al jaren geleden afgesproken dat aan bedrijven geen overheidssteun wordt verleend. Ooit staken we miljarden in de noodlijdende scheepsbouw maar dat mag nu niet meer, zo bepaalt de wet. Maar wat doet de staat? De staat bedenkt omwegen, denkt na over andere manieren om toch steun te verlenen aan bedrijven. Hoe? Door hen een deal met de belastingdienst aan te bieden. In plaats van miljoenen over te boeken naar de bankrekening van de ondernemer, zorgt ze ervoor dat hij minder belasting hoeft te betalen.
Aanslag Starbucks
Deze misdadige activiteit van de overheid kwam recentelijk in beeld nadat uitkwam dat multi-koffieshop Starbucks met de staat deals maakte die opliepen tot een waarde van dertig miljoen euro. Starbucks hoefde de belastingaanslagen niet te betalen en mocht de miljoenen houden. Inmiddels weten we dat de staat de afgelopen decennia maar liefst vijftienduizend van dit soort deals heeft gemaakt. Het gaat om vele miljarden maar hoeveel precies? Dat wil de fiscus niet zeggen, ze beroept zich op een soort van beroepsgeheim. ‘Dat is vertrouwelijk,’ zo verklaart men. ‘Dat kan ik niet vertellen,’ zo zegt staatssecretaris Eric Wiebes.
Onwettige steun
De Europese Unie is boos. Boos omdat Nederland onwettige steun blijft verlenen. De politiek is boos omdat de staatssecretaris niets wil zeggen. De gemiddelde Nederlander is boos omdat hij wél belasting moet betalen voor al die ondernemers die het zo goed met de fiscus en staat kunnen vinden. Maar ook ondernemers zijn boos omdat zij geen deal met de belasting konden maken. Neem nu de directeur van het failliete Circus Renz. Hij is woedend; zijn circus ging failliet om een belastingschuldje van welgeteld € 130.000. Een ‘Starbucks-deal’ zat er voor hem niet in.
Wilt u ook een Starbucks-deal?
Welke ondernemer zou geen Starbucks-deal willen? Denk aan de KLM die op instorten staat. Denk aan de boeren die aan de lopende band failliet worden verklaard, aan vissers die steen en been klagen over hun minimale winsten. Al deze ondernemers krijgen geen overheidssteun. Starbucks wel, net als vijftienduizend anderen. Al enige tijd geleden schreef ik op deze plek over de steun die meerdere gemeenten verlenen aan hun betaald voetbalclubs. Nee, gemeenten betalen niet rechtstreeks aan de clubs. Er worden voetbalvelden aangelegd, stadions overgenomen en andere faciliteiten verleend. Ook in deze branche ontloopt de gemeentelijke overheid de verplichtingen die de wet stelt. Kortom, er is sprake van een tweedeling: de ene ondernemer ontvangt overheidssteun in de vorm van belastingfaciliteiten, de andere ondernemer krijgt niets.
Iedereen wordt gelijk behandeld
De staatssecretaris houdt intussen zijn kaken op elkaar. De Tweede Kamer laat het er bij zitten. De Kamer en de staatssecretaris houden vol dat iedereen gelijk wordt behandeld. Behalve de ondernemers die deals mogen sluiten met de fiscus. Die zijn net een beetje ‘gelijker’.
Robert Jan Blom