Op het veld dreven ze hun tegenstanders tot wanhoop, buiten het veld hun accountants. Welke kampioen van de grasmat verspeelde het snelst zijn vermogen? We zetten grootste financiële missers van topvoetballers op een rij.
1. George Best
Als we deze ranglijst zouden verbreden naar álle sporters, zou deze roemruchte Noord-Ier alleen Mike Tyson voor moeten laten gaan. De wereldkampioen zwaargewicht verloor naar schatting vierhonderd miljoen dollar aan scheidings- en drugsellende, Best spoelde naar eigen zeggen een slordige honderd miljoen weg aan drank, snelle auto’s en vrouwen. En dan te bedenken dat de virtuoze linksbuiten van Manchester United, door Pelé de beste speler van de wereld genoemd, zijn hoogtijdagen beleefde in een tijd waarin het woord shirtsponsor nog moest worden uitgevonden. ‘Ik heb alles verbrast,’ verzuchtte Best kort voor zijn dood. Hij stierf in 2005.
2. Andy van der Meijde
Op het veld heeft hij de belofte nooit helemaal ingelost maar met zijn in 2012 verschenen boek Geen genade introduceerde oud-Ajacied Andy van der Meijde in zijn eentje een geheel nieuw boekengenre: de biografie van een topvoetballer die aan drank, drugs en vrouwen ten onder gaat. Van het verbijsterend eerlijke relaas werden meer dan honderdduizend exemplaren verkocht, een aantal dat verder zal stijgen als straks de film van het boek uitkomt. Ex-Glasgow Rangers-ster Fernando Ricksen en recentelijk Wim Kieft proberen in zijn slipstream lezers aan zich te binden met vergelijkbare bekentenislectuur maar de titel ‘Georgie Best van de Lage Landen’ nemen ze Andy niet meer af. Neem de wijze waarop hij zijn overgang naar Everton, waar hij 37.000 euro per week ging verdienen, beschrijft: ‘Ik kocht een Ferrari en de eerste stop was de News Bar, een populaire plek in Liverpool. Na een paar uur met alcohol reed ik naar de dichtstbijzijnde stripclub. Dronken worden in een stripclub in het midden van Liverpool was niet erg slim. Maar ik had een sterk verlangen naar naakte vrouwen. Ik zag een brunette en ik wilde seks hebben met haar. Maar nadat ik seks had met Lisa was ik verslaafd aan haar. Ze was wild, gek en geil.’ En zo raast hij verder.
3. Johan Cruijff
Als het om voetbal gaat, prijkt Johan Cruijff in vrijwel iedere rangschikking in de hoogste regionen en dit lijstje vormt daarop geen uitzondering. Na zijn beruchte afscheidswedstrijd van november 1978 - in het Olympisch Stadion ging Ajax met 0-8 ten onder tegen een verbeten Bayern München - werd zijn vermogen geschat op een bedrag tussen de dertien en twintig miljoen gulden. Binnen een jaar zat hij volledig aan de grond. Zijn zakenvriend Michel Basilevitch, wiens naam synoniem werd voor ‘beroerde adviseur’, had hem verleid tot een investering in een Catalaanse biggenfokkerij. Veel vetgemeste zeugen leverde het niet op, de onzalige belegging trok wel Cruijffs spaarvarken leeg. El Salvador bond de kicksen weer onder en wist als speler – bij clubs in de VS en later bij Ajax en Feyenoord – trainer en analist alsnog een vermogen te vergaren.
4. Diego Maradona
Het zal JC plezier doen dat hij de Argentijnse voetballegende voor blijft in deze lijst, hoewel El Pibe D’Oro (de gouden jongen) eigenlijk een hogere stek verdient: het financiële echec van de Argentijnse ster is vermoedelijk vele malen groter. Ruim tien jaar nadat hij voor het laatst het Napoli-shirt droeg, begon de Italiaanse fiscale recherche hem te stalken met een nota van 37 miljoen euro aan achterstallige belastingen, boetes en rente. Een gerechtelijk bevel stelde de politie in staat ‘elk zichtbaar vermogen’ te confisqueren. Toen Maradona in 2006 in Italië verscheen voor een benefietwedstrijd, pikte de politie twee Rolex horloges in. Een paar jaar later, weer in Italië, verliet Maradona een afslankkliniek, enkele kilo’s en drie door fiscale agenten in beslag genomen diamanten oorringen lichter. Naar verluidt duren de problemen van Maradona met de fiscus nog altijd voort.
5. Bryan Roy
Van een geheel ander kaliber zijn de perikelen van Ajax-linksbuiten Bryan Roy. Zo lichtvoetig als hij eind jaren tachtig langs het krijt dartelde, zo zwaarmoedig stemmen zijn zakelijke beslommeringen. Na zijn voetbalomzwervingen (Roy kwam onder meer uit voor het Italiaanse Foggia, Nottingham Forest en Hertha BSC) dacht de Ajacied doel te treffen met driedimensionale voetbalpoppetjes. Hij zag het zoontje van een vriend spelen met poppetjes van Amerikaanse ijshockeyhelden en zette met twee partners een bedrijf op, 3D-stars, dat vanuit Uithoorn heel Europa zou gaan veroveren met poppen van voetbalhelden. Roy verwachtte niets minder dan een miljoenenomzet maar, ouders hadden geen 15 euro over voor de voetbalsoldaatjes die hij in China had laten maken. In december 2006 werd zijn bedrijf failliet verklaard. Tegenwoordig is Roy actief als jeugdtrainer bij Ajax.
6. Tscheu la Ling
Hoewel of misschien wel dankzij het feit dat hij als een van de weinigen Johan Cruijff durfde tegen te spreken (met de in Ajax-kringen legendarische zin ‘Als je nou je bek niet houdt, dan krijg je een keu in je reet!’), schoof Cruijff hem een paar geleden voren als kandidaat voor een directiefunctie bij de Amsterdamse club. De geniale linksbuiten wist onder de leden onvoldoende draagvlak te verwerven, onder meer vanwege een hardnekkig rondzingend verhaal over een faillissement: een reeks mislukte investeringen en gokschulden zouden hem in de jaren tachtig naar de rand van de afgrond hebben geduwd. Ling zelf ontkent dit verhaal en gaat prat op het financiële succes van zijn voedingssupplementenbedrijf Fitshape.
7. Sjaak Swart, Willem van Hanegem, Winston Bogarde en vele anderen
Voetballers in zaken, het kan maar het is lastig. De verhalen over missers zijn talrijker dan de ‘succes stories’. Buitenspelers, verdedigers, midvoors, ze proeven hun geluk in de meest gevarieerde takken van zakelijke sport: Frank Rijkaard zat in onderbroeken en binnenkort in pannenkoeken, Marc Overmars in speelgoed, Milan-middenvelder Gennaro Gattuso in vis, Aron Winter in de horeca. Maar de foute vrienden liggen overal op de loer. Zelfs niets ontziende types als Willem van Hanegem en Winston Bogarde wisten hun tackles niet te ontwijken. In de jaren zeventig verloor De Kromme een paar ton aan het faillissement van een Haags tennispark, in 2011 werd de Amsterdamse villa van twintigvoudig international Winston Bogarde geveild als gevolg van geldsores. Als het WK straks voorbij is en de verdiensten op de bankrekeningen zijn bijgeschreven, zou je al die spelers heel conservatief willen toeroepen: voetballer blijf bij je leest!