De Britse publieke omroep BBC staat mogelijk voor een van de grootste juridische en financiële uitdagingen in haar bestaan. De Amerikaanse president Donald Trump heeft bevestigd dat hij de omroep aanklaagt voor een bedrag van 10 miljard dollar. Volgens commentatoren in het Verenigd Koninkrijk gaat het om een som die voor de BBC “verwoestend” kan zijn, zelfs als uiteindelijk slechts een deel zou moeten worden betaald.
Een Amerikaanse rechtszaak met Britse gevolgen
Trump beschuldigt de BBC van smaad en van het overtreden van de Florida Deceptive and Unfair Trade Practices Act – een Amerikaanse wet die consumenten moet beschermen tegen misleidende of oneerlijke handelspraktijken. Hij eist naar verluidt 5 miljard dollar per vermeende overtreding. Omgerekend gaat het om circa 3,7 miljard pond, een bedrag dat ver boven de financiële ruimte van de Britse omroep zou liggen.
Volgens Thomas Corbett-Dillon, commentator bij GB News (een commerciële Britse nieuwszender met een uitgesproken opiniërend profiel), is dit “een typisch Amerikaans bedrag”. Waar grote Amerikaanse mediabedrijven dergelijke claims misschien nog zouden kunnen opvangen, geldt dat volgens hem niet voor de BBC. “Zelfs als ze de helft zouden moeten betalen, zou dat al desastreus zijn,” stelde hij.
Paniek achter de schermen
Binnen de BBC zouden op dit moment juristen en financiële experts koortsachtig rekenen. Presentatoren bij GB News suggereerden dat de omroep “de spaarpot ondersteboven houdt” om te bekijken welke reserves beschikbaar zijn. Daarbij werd openlijk getwijfeld of de jaarlijkse exploitatiekosten van de BBC überhaupt in de buurt komen van de geëiste bedragen.
Critici menen dat de omroep strategisch heeft gefaald. Volgens hen had de BBC sneller excuses moeten aanbieden en moeten proberen de zaak in der minne te schikken. Trump staat er immers om bekend dat hij graag de confrontatie zoekt, maar ook gevoelig is voor een deal.
De kern van het conflict: Panorama en 6 januari
De rechtszaak draait om een uitzending van Panorama, een gerenommeerd BBC-actualiteitenprogramma. Daarin werd aandacht besteed aan Trumps toespraak op 6 januari 2021, de dag waarop zijn aanhangers het Capitool in Washington bestormden. Trump beweert dat de BBC zijn woorden heeft gemanipuleerd en suggereert zelfs dat er gebruik is gemaakt van AI om een misleidend beeld te schetsen – wat hij bestempelt als “fake news”.
Politieke steun voor Trump vanuit het VK
Opvallend is de steun die Trump krijgt van Richard Tice, viceleider van Reform UK (een rechts-populistische Britse partij die pleit voor ingrijpende hervormingen van onder meer de publieke omroep). Tice spreekt van een diepgewortelde vooringenomenheid bij de BBC en roept op tot een “grote schoonmaak”.
Volgens hem gaat het niet alleen om vermeende anti-Trump-bias, maar ook om andere dossiers, zoals berichtgeving over de Joodse gemeenschap. Hoewel hij erkent dat de BBC sterke kanten heeft, stelt hij dat vooral de nieuwsafdeling structureel tekortschiet. Reform UK pleit daarom al langer voor een herziening van het financieringsmodel van de omroep.
Onderhandelen of vechten
Of de claim daadwerkelijk tot een rechtszaak van deze omvang leidt, is nog onzeker. Ook critici erkennen dat Trump mogelijk “hoog inzet” om uiteindelijk een gunstige schikking af te dwingen. Toch is de boodschap duidelijk: de kwestie legt niet alleen juridische risico’s bloot, maar wakkert ook het bredere debat aan over de rol, neutraliteit en financiering van de BBC.