Begin 2026 wordt in Nederland een uitspraak verwacht die mogelijk de industrie van online gokken radicaal zal veranderen. De Hoge Raad, het hoogste rechtsorgaan van ons land, zal zich dan uitspreken over de fundamentele vraag: zijn online gokovereenkomsten rechtsgeldig, of zijn ze dat in bepaalde gevallen niet? De uitkomst van deze zaak kan verstrekkende gevolgen hebben voor consumenten, aanbieders van kansspelen, casino-sites zoals Zamsino, én de Nederlandse staat.
Waarom is deze uitspraak zo belangrijk?
De kern van het juridische debat draait om de rechtmatigheid van gokovereenkomsten die zijn gesloten tussen Nederlandse spelers en online kansspelaanbieders. Tot 1 oktober 2021 was het aanbieden van online kansspelen aan Nederlandse consumenten in principe verboden. Toch konden spelers jarenlang terecht bij buitenlandse goksites, vaak gelokaliseerd op Malta of Curaçao, die zich weinig aantrokken van het Nederlandse verbod.
Met de invoering van de Wet Kansspelen op afstand in 2021 veranderde dit: online aanbieders kunnen sindsdien een vergunning aanvragen bij de Kansspelautoriteit. Toch rijst nu de vraag wat de juridische status is van de tienduizenden, zo niet honderdduizenden online gokovereenkomsten die vóór deze wetswijziging zijn afgesloten.
De zaak in een notendop
De zaak die nu voorligt bij de Hoge Raad begon met een rechtszaak van een speler die via een buitenlandse website aanzienlijke bedragen had vergokt. Hij stelde dat de gokovereenkomst ongeldig was, omdat deze in strijd was met de wet. Op basis daarvan eiste hij zijn verliezen terug; in dit geval ging het om tienduizenden euro’s. De rechtbank gaf hem deels gelijk, het gerechtshof sprak zich genuanceerder uit, en nu ligt de zaak dus voor bij de Hoge Raad.
De juridische kernvraag is: zijn gokovereenkomsten met illegale aanbieders nietig op grond van artikel 3:40 van het Burgerlijk Wetboek? Dat artikel stelt namelijk dat een overeenkomst die in strijd is met de wet of met de openbare orde, als ‘nietig’ kan worden beschouwd. Nietig betekent: nooit rechtsgeldig geweest. Als de Hoge Raad bevestigt dat dit opgaat voor gokovereenkomsten zonder vergunning, zou dit betekenen dat spelers massaal hun verliezen kunnen claimen, wat tot een juridisch domino-effect is kan leiden.
De belangen zijn enorm
Niet alleen voor individuele gokkers hangt er veel van deze uitspraak af. De kansspelindustrie volgt deze zaak met argusogen. Voor aanbieders die inmiddels wél legaal opereren, is het belangrijk dat de rechtspraak duidelijkheid biedt over de grenzen van hun verantwoordelijkheid. En voor buitenlandse aanbieders die eerder de Nederlandse markt bedienden zonder vergunning, zou een negatieve uitspraak grote financiële gevolgen kunnen hebben.
Volgens sommige juristen is de kans groot dat er collectieve claims komen van spelers die hun verliezen willen terugvorderen. Mocht de Hoge Raad bepalen dat gokovereenkomsten met illegale aanbieders inderdaad nietig zijn, dan kan dit leiden tot schadeclaims van miljoenen euro’s en mogelijk zelfs faillissementen.
De rol van de Nederlandse overheid
De Nederlandse overheid bevindt zich in een bijzondere positie. Jarenlang werd het verbod op online kansspelen niet streng gehandhaafd. Pas vanaf 2021 verscherpte de Kansspelautoriteit haar toezicht. Sommige critici stellen dat de overheid daarmee onvoldoende bescherming bood aan consumenten. De uitspraak van de Hoge Raad zou in dit opzicht ook politieke gevolgen kunnen hebben, bijvoorbeeld met betrekking tot toezicht, consumentenbescherming en de rol van de overheid in het faciliteren van legale kansspelen.
Wat zijn de mogelijke scenario’s?
Juristen zien grofweg drie mogelijke uitkomsten:
- Gokovereenkomsten met illegale aanbieders zijn nietig: In dit geval zijn dergelijke overeenkomsten nooit rechtsgeldig geweest. Spelers kunnen hun verliezen claimen, al dan niet via de rechter. Dit zou een golf aan rechtszaken en claims kunnen ontketenen.
- De overeenkomsten zijn niet automatisch nietig, maar wel vernietigbaar: Dit houdt in dat spelers actief een beroep moeten doen op de vernietigbaarheid. Dit zou de drempel voor terugvordering verhogen, maar het principe van bescherming tegen illegaal aanbod blijft overeind.
- De gokovereenkomsten blijven rechtsgeldig: De Hoge Raad zou kunnen oordelen dat spelers bewust hebben deelgenomen aan verboden kansspelen en dus geen beroep kunnen doen op bescherming. Dit zou een teleurstelling zijn voor consumenten die hoopten op compensatie, maar wel zorgen voor rust in de industrie.
Welke kant de uitspraak ook opgaat, één ding is zeker: de gevolgen zullen voelbaar zijn in de hele sector. Mocht de Hoge Raad gokken met illegale aanbieders als nietig beschouwen, dan zal dit de roep om strenger toezicht en een beter bestuur bij de Kansspelautoriteit versterken. Tegelijkertijd zou een dergelijk oordeel ook kunnen bijdragen aan een betere bescherming van de consument, een van de kernpunten van het Nederlandse kansspelbeleid.
Voor de gokindustrie betekent het vooral dat transparantie, vergunningen en naleving van de regels belangrijker dan ooit zijn.
Een juridische mijlpaal in de maak
De uitspraak van de Hoge Raad in 2026 zou wel eens een kantelpunt kunnen worden in de Nederlandse gokgeschiedenis. Niet alleen zal de rechter duidelijkheid moeten geven over de status van oude gokovereenkomsten, hij zal ook richting moeten geven aan de manier waarop de samenleving en de overheid omgaan met digitale kansspelen.
Wat de uitkomst ook wordt: voor spelers, aanbieders, juristen en beleidsmakers zijn alle ogen op Den Haag gericht!