Is het stilte voor de storm? Afgelopen maand gingen er slechts 109 bedrijven failliet, het laagste aantal van de afgelopen 41 jaar. Sinds het CBS in 1981 begon met het bijhouden van de faillissementscijfers werden er nog nooit zo weinig faillissementen geregistreerd. Analisten noemen het positieve nieuws bedrieglijk. Zij waarschuwen voor een inhaaleffect dit jaar.
April 2022: de maand met het laagste faillissementscijfer ooit
Het is een groen baken in een golf van rode lichten. April gaat de boeken in als de maand met het laagste faillissementscijfer ooit. De statistici uit Den Haag berekenden dat 109 bedrijven het niet meer wisten te bolwerken. Dat zijn er 71 minder dan in de maand maart en vier minder dan in augustus vorig jaar, de maand die tot deze week met 113 faillissementen recordhouder was.
Analisten: lage faillissementscijfers zijn bedrieglijk
De cijfers van het CBS lopen synchroon met die van de Raad voor de Rechtspraak. De Raad noteerde in april weliswaar aanzienlijk meer faillissementen, 135, maar dat komt omdat de Raad ook organisaties en natuurlijke personen meetelt. In de grafiek van de Raad is eveneens een recordlaagte zichtbaar. Aan de historisch lage cijfers moet volgens analisten echter niet de conclusie worden verbonden dat het bedrijven allemaal voor de wind gaat.
Coronasteun kabinet creëerde duizenden zombiebedrijven
Zij wijzen op andere cijfers die aangeven dat er juist verontrustende ontwikkelingen op til zijn. Vandaag bracht het CBS naar buiten dat de economie is stilgevallen. In het eerste kwartaal van 2022 is de economie niet gegroeid ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Hoe Oekraïne-effect is nog niet eens volledig in dit cijfer verwerkt. Een andere negatieve indicatie kwam vorige week van het kabinet. Met de kwistig rondgestrooide coronasteun heeft de staat duizenden zombiebedrijven gecreëerd.
Door coronasteun derft overheid zes miljard euro aan belastinginkomsten
Onder normale bedrijfseconomische omstandigheden zouden deze ondernemingen allang failliet zijn gegaan. Nu de staatssteun wegvalt en er weer gewoon belasting moet worden betaald, blijkt dat deze bedrijven al voor de coronacrisis op omvallen stonden. Volgens staatssecretaris Van Rij (Fiscaliteit en Belastingdienst) lijkt het erop dat ongeveer een kwart van de ondernemers die bij de Belastingdienst uitstel hebben gekregen niet is in staat de schuld af te lossen. De overheid zal hierdoor zo’n zes miljard euro aan belastinginkomsten mislopen.
Zombiebedrijven leiden ook tot tekorten op arbeidsmarkt
Het lage aantal faillissementen wordt ook in verband gebracht met de almaar stijgende tekorten op de arbeidsmarkt. Door zombiebedrijven te blijven sponsoren heeft de staat een deel van de dynamiek uit de arbeidsmarkt gehaald, stellen critici als Peter Hein van Mulligen, hoofdeconoom van het CBS. Als de faillissementen gaan toenemen, een ontwikkeling die in het najaar wordt verwacht, komt er meer personeel beschikbaar. ‘Ik kan me ook voorstellen dat goedlopende bedrijven niet kunnen wachten tot de zwakke broeders kopje onder zullen gaan,’ aldus Van Mulligen tegen een journalist van NRC.