Een nieuw front in de handelsoorlog, een ongecontroleerde landing van de Chinese economie en een volatiele olieprijs. Met het oog op 2020 zette kredietverzekeraar Atradius de 5 belangrijkste risico’s voor de wereldeconomie op een rij.
1. Een ‘tweede front’ in de Amerikaanse handelsoorlog
Een verdere escalatie van de door Trump geïnitieerde handelsoorlog beschouwt Atradius als de grootste risicofactor. De aankondiging van Amerikaanse importtarieven op staal en aluminium uit Argentinië en Brazilië, evenals de dreiging met importtarieven op Franse producten zoals kaas en champagne, zijn hiervan het meest recente voorbeeld. De invoering van Amerikaanse tarieven op Europese auto’s zijn weliswaar uitgesteld maar een tweede front in de handelsoorlog blijft een risico voor 2020. Eventuele nieuwe Amerikaanse importtarieven zullen een reactie van de handelspartners uitlokken, wat naast China kan leiden tot opening van een ‘tweede front’ in de handelsoorlog.
2. Toegenomen beleidsonzekerheid
Ondernemingen houden van voorspelbaarheid en juist die is het komend jaar ver te zoeken. Naast de grillige handelsoorlog zijn er tal van andere factoren die op z’n zachtst gezegd voor de nodige wisselvalligheid kunnen zorgen. Denk bijvoorbeeld aan de Brexit en het groeiende populisme in Italië. De veranderlijkheid leidt tot een toename van beleidsonzekerheid die gevolgen heeft voor het economische gedrag van bedrijven en huishoudens. Deze beleidsonzekerheid is het tweede grote risico voor de groei in 2020.
3. Terugval Chinese economie
Twijfels over de robuustheid van de Chinese groei zijn een derde destabiliserende factor voor de wereldeconomie. De handelsoorlog heeft het Aziatische land op een slecht moment getroffen. China kampt met een hoge schuldenlast van staatsbedrijven en lokale overheden en ziet de groei vertragen als gevolg van een verschuiving van een vooral door export en investeringen gedreven groeimodel naar een meer consumptieafhankelijk patroon. Tot nu toe hebben de Chinese autoriteiten tegenwicht geboden door een ruim monetair en fiscaal beleid te voeren. Zo is de yuan afgewaardeerd naar het laagste niveau in tien jaar. Het risico is aanwezig dat de Chinese economie verder terugzakt en daarmee ook de groei van de wereldeconomie onder druk zet.
4. Wat doet de Fed?
Het vierde risico is het beleid van de Amerikaanse centrale bank – de Federal Reserve. In december 2018 ontstond turbulentie op de financiële markten als gevolg van het verkrappende beleid van de Fed. Hoewel te snelle monetaire verkrapping als risico wat meer naar de achtergrond is verdwenen, blijven financiële markten wel gevoelig voor monetaire beleidsbeslissingen. In 2019 heeft de Fed de rente drie keer met 0,25 procentpunt verlaagd.
5. Stijging olieprijs
De huidige oliereserves zijn relatief hoog en bieden daarom enige bescherming tegen productievolatiliteit, zoals blijkt uit het beperkt negatieve effect na de aanvallen van afgelopen zomer op de Saoedische installatie. De aanval bracht echter de bezorgdheid over geopolitieke risico's in het Midden-Oosten aan het licht. Een escalatie van de spanningen in de regio zou kunnen leiden tot een stijging van de prijs van ruwe olie die, indien deze aanhoudt, de wereldwijde bbp-groei zou kunnen verminderen.