De jaarwisseling biedt óók de kans om in alle eerlijkheid de conclusie te trekken dat je beter ergens niet aan kunt beginnen, betoogt onze columnist Robert Jan Blom. Voor de vele tienduizenden mensen die menen dat ze in 2018 hun eigen zaak moeten beginnen, heeft hij een welgemeend advies: begin er alleen aan na een grondige voorbereiding.
Loze beloften
De piek in de kerstboom, oliebollen en poedersuiker, geknal in de straten: ik kan er geen genoeg van krijgen. Het meest vervelende van de feestdagen is de wetenschap dat deze vredige tijd eindigt met een reeks loze beloften. Precies, de goede voornemens. We zitten er weer middenin. Je schoonzus neemt zich voor dit jaar minder op haar mobiele schermpje te kijken, je broer wil in 2018 zijn buikzwemband eraf fietsen. Gelukkig zijn er ook mensen die de jaarwisseling aangrijpen om rake adviezen te verstrekken, zoals Frank van Santen, directeur van het Ondernemersklankbord (OKB). Het OKB is een al jaren bestaande vrijwilligersorganisatie die ondernemers-in-nood bij raad en daad terzijde staat. Jaarlijks kloppen circa drieduizend ondernemers bij het OKB aan.
Stervensbegeleiding
Uit een analyse blijkt dat de meeste ondernemers in een veel te laat stadium een beroep doen op de hulp van het OKB. In dertig procent van de gevallen kan de OKB-medewerker de ondernemer slechts steun bieden bij de voorbereiding op het faillissement. Bij nog eens dertig procent is er sprake van bedrijfseconomische stervensbegeleiding: de ondernemer ziet in dat het beter is om de toko te sluiten. Aan veertig procent van de ondernemers kan hulp worden geboden die is gericht op het voortbestaan van de onderneming: het aanscherpen van het business plan of het assisteren bij de aanvraag van een kredietverhoging of een overbruggingskrediet.
Veel ondernemers niet geschikt
Op basis van zijn ervaring stelt Frank van Santen dat veel ondernemers simpelweg niet geschikt zijn voor het vak dat ze hebben gekozen. Het is een conclusie die ook ik heb moeten trekken uit de vele onderzoeken die ik heb verricht naar de oorzaken van het falend ondernemerschap. Om voor mij onbegrijpelijke redenen zijn jongeren van mening dat ze voor zo ongeveer elk beroep een diploma nodig hebben maar dat ze het ondernemerschap ‘wel even’ in de praktijk leren. Overbodig te zeggen dat deze visie alleen enige waarde bezat tijdens de crisis in de jaren twintig van de vorige eeuw. In die barre tijden – niet te vergelijken met de ‘crisis’ die we nu achter de rug hebben - begon je de dag met niets en als je ’s avonds een paar centen bij elkaar had gescharreld, was je een succesvol ondernemer.
Klaar zijn
Tegenwoordig wordt er iets anders verwacht van een startend ondernemer: om te beginnen moet je er klaar voor zijn. Als starter moet je niet alleen beschikken over kennis van de markt waarin je opereert maar ook over inzichten op terreinen als financieel beheer, concurrentie, personeelszaken, marketing, enzovoort. Verder heb je een doordacht ondernemingsplan nodig en het is handig als je enigszins weet hoe de bank werkt. Nog altijd storten teveel starters zich van de ene op de andere dag op het ondernemerschap, slechts gewapend met visitekaartjes met ‘directeur’ onder de eigen naam. Het CBS meldt dat 800.000 zzp’ers niet goed rond kunnen komen. Voorwaar, een trieste constatering. Je begint een bedrijfje, hoopt dat je daarmee tot je 67-ste een inkomen kunt verwerven en je eindigt met een verloren droom en een bijstandsuitkering.
Nieuwe kansen
Een nieuw jaar biedt nieuwe kansen op velerlei gebied. 2018 biedt óók de kans om in alle eerlijkheid te constateren dat je beter ergens niet aan kunt beginnen. Als je niet werkelijk bereid bent om oriëntatiegesprekken te voeren, naar adviezen te luisteren en een ondernemingsplan uit te werken dat tot in de puntjes klopt, stop dan met dromen, zoek een baan waarin je wel tot je recht komt en laat het ondernemen aan anderen over. Gelukkig nieuwjaar!
Robert Jan Blom