Laten we de discussie over voltooid leven nu eens verplaatsen naar Air France-KLM, stelt onze columnist Robert Jan Blom voor. Een recent onderzoek onder topmanagers van beide luchtvaartmaatschappijen maakt duidelijk dat dit vechthuwelijk geen langer leven is beschoren. Wie maakt een eind aan deze lijdensweg?
Boze pr-medewerker
Ik had mij voorgenomen niet meer over de KLM te schrijven. Maar ik zie van mijn voornemen af, ik kom er niet onderuit. Laat die boze pr-medewerker maar weer bellen: voortaan zal ik minstens één keer per half jaar ingaan op de gevechten, de angsten van het personeel, het onophoudelijke gedonder tussen KLM en Air France en het totale gebrek aan vertrouwen tussen de medewerkers van beide luchtvaarttoko’s. Al dertien jaar vormen KLM en Air France een getrouwd stel. Als het paar dezer dagen op een camping naast je zou neerstrijken, zou je al na een nacht de beheerder met klem verzoeken het Frans-Nederlandse duo wegens geluidsoverlast van het terrein te laten verwijderen. Eindeloos gekibbel in steenkolenengels, middernachtelijk geschuif en gedoe met bedden omdat ze niet naast elkaar willen slapen, plastic eetgerei dat tegen de wanden van de caravan aanvliegt: als de campingbaas niet optreedt, zou je zelf je biezen pakken.
Vechthuwelijk
Air France-KLM is een vechthuwelijk dat je je ergste vijanden niet zou toewensen. Deze relationele misère van deze gearrangeerde trouwerij heeft twee oorzaken. Ten eerste hebben de vaders die de partners in 2004 in elkaar armen duwden de marktomstandigheden totaal verkeerd ingeschat. Niet de globalisering bleek de grootste bedreiging voor hun individuele voortbestaan maar die dekselse prijsvechters. Laat EasyJet en Ryanair maar hun goedkope, koffie- en kofferloze dienstjes onderhouden tussen onaanzienlijke Europese vliegveldjes die mijlenver van de eigenlijke bestemming afliggen, de meeste passagiers blijven toch wel blijven kiezen voor het betrouwbare en veilige Air France en KLM, zo redeneerden KLM-bestuursvoorzitter Leo van Wijk en zijn Franse collega Jean-Cyril Spinetta.
Ryanair zeven keer meer waard van Air France-KLM
De prijsvechters bleken allesbehalve eendagsvliegen, ze ontwikkelden zich tot een ware zwerm. Easyjet, Ryanair, Norwegian, Air Berlin, het Hongaarse Wizz Air, het Spaanse Vueling, … eendrachtig zetten ze de aanval in en drongen de grote maatschappijen zozeer in het defensief dat ze nu collectief naar adem happen. Ryanair is inmiddels groter dan de Lufthansa Groep. Op de beurs zijn de Ieren zeven keer meer waard dan Air France-KLM. Norwegian, een relatieve nieuwkomer die pas sinds 2002 als low cost carrier fungeert, vervoert tegenwoordig evenveel passagiers als flag carrier KLM.
Joon
In een goed huwelijk pareren de partners bedreigingen van buitenaf zodat ze samen sterk blijven staan. In een slecht huwelijk gaan ze ieder hun eigen gang. Overbodig te zeggen dat zich bij Air France-KLM het laatste scenario ontrolt. Waar KLM van dochter Transavia een redelijk succesvolle prijsvechter heeft weten te maken, bleef Air France vasthouden aan het klassieke luchtvaartmodel. Pas een week geleden maakten de Fransen bekend haar klanten ook een low cost-alternatief te gaan bieden. Nee, níet door samen te werken met Transavia maar door een eigen prijsvechter op te richten, Joon. Je kunt er vergif op innemen dat de verwende duurbetaalde piloten van Air France straks weer in staking gaan zodra ook hun Joon-collega’s gebruik willen maken van de lounge voor het cabinepersoneel.
Heb erbarmen
Nu de formatieonderhandelaars toch met vakantie zijn, kan ik mooi even aan tafel gaan zitten om de stukken voor te bereiden. Heren, vergeet die discussie over dat nare D66-voorstel. Dit tere ethische punt waar nog lang geen maatschappelijk draagvlak voor is, mag een nieuw kabinet niet in de weg staan. Om D66 tegemoet te komen, kan het idee van een voltooid leven worden toegepast op een van de grootse ondernemingen van Nederland, de KLM. Pia en Alexander, help de directie in Amstelveen om euthanasie toe te passen op het echtpaar Air France-KLM. Effen de politieke weg zodat aan dit lijden aan eind kan worden gemaakt. Nog onlangs bleek uit een onderzoek onder vijftig topmanagers van beide bedrijven dat er haat en nijd heerst tussen de twee. Om met Gert-Jan Segers te spreken: heb erbarmen met hen en hun vele duizenden collega’s. Hef het keurslijf waar hun ongelukkige vaders hen in hebben gesnoerd op en laat deze vogels weer vrij vliegen, in welke richting de wind hen ook zal voeren.
Robert Jan Blom