Koopjesjagers met gevoel voor nostalgie opgelet! De Banca Monte dei Paschi uit het Toscaanse Siena, opgericht in 1472, staat in de etalage. Vraagprijs: vijf miljard euro. Winstverwachting: jaarlijks een miljard euro. Of het een verstandige koop is?
Lommerd in paleis
Zeker is dat, wanneer je besluit deze banca over te nemen, je met plezier naar je werk gaat. Je hoeft je niet in de file naar de Zuidas of de Londense city te begeven maar je maakt een ware entree in je eigen paleis, het Palazzo Salimbeni, je eigen twaalfde-eeuwse gotische paleis in het historische hart van Siena waar het HQ van de bank is gevestigd. Op deze statige plek, waarvan de muren zijn behangen met eminente kunstwerken, werd in 1472 een lommerd geopend. De bestuurders van Siena, destijds een republiek, wilden de praktijken van woekeraars een halt toeroepen door de burgers leningen tegen onderpand en lage rentes aan te bieden. Het wrede lot wil echter dat de bankinstelling, 544 jaar later, zélf als onderpand fungeert voor het geld dat zij wil aantrekken.
Voorspoed
Na eeuwen waarin zij de voorspoed van Toscane financierde en dankzij overnames uitgroeide tot de derde bank van het land, is de Monte dei Paschi danig in de versukkeling geraakt. In 2011 werd een verlies geboekt van 4,7 miljard euro. In de jaren die volgden, raakte de bank in opspraak. Er moest op schimmige derivatendeals worden afgeschreven, de bestuursvoorzitter werd beschuldigd van corruptie. David Rossi, het hoofd communicatie, kon de afbladdering van zijn gerenommeerde instituut niet meer aanzien en hield de eer resoluut aan zichzelf: in maart 2013 sprong hij uit het raam en viel dood neer op een binnenplein van het palazzo.
‘Too big to fall’
Tragiek is de bank blijven aankleven. Een stresstest maakte duidelijk dat de banca minstens twee miljard nodig heeft om aan de vermogenseisen van Frankfurt te voldoen. Intussen bulkt de boekhouding nog altijd van de dubieuze debiteuren, naar schatting moet twaalf van de 47 miljard aan uitstaande leningen als oninbaar worden afgeboekt. De huidige ceo, Marco Morelli, houdt niettemin de moed erin. Gisteren verklaarde hij dat hij tien procent van de 25.000 banen gaat schrappen, dat 475 van de 1900 filialen zal worden gesloten en dat de twijfelachtige leningen in een aparte ‘bad bank’ worden ondergebracht. Volkomen kansloos is het plan van Morelli niet. De Monte dei Paschi is een systeembank, omdat ze in haar val een deel van de Italiaanse (en Europese) financiële sector mee zal sleuren geldt de bank als ‘too big to fall’. Daarnaast speelt Morelli een verrassende troefkaart uit. Schuldeisers krijgen de mogelijkheid hun leningen om te ruilen voor aandelen in de bank.
Winst
Alle maatregelen moeten er toe leiden dat de bank vanaf 2019 weer winst gaat maken, als het economisch tij niet al te zeer tegen zit rekent Morelli op een miljard euro per jaar. Beleggers reageerden aanvankelijk enthousiast op de daadkracht van de bestuursvoorzitter: het aandeel steeg met twintig procent maar viel later weer tien procent terug. Investeerders vrezen dat de bank geen toestemming krijgt voor de aandelen-voor-leningen ruil. De regering beslist daar later dit jaar over. De hoop is dat er een rijke sjeik op staat die gevoelig blijkt voor de rijke historie en de grandeur van de banca.