Gaat uw Duitse partner failliet maar zijn uw nota’s betaald? Geen probleem, denkt u? Fout: de Duitse curator kan de betaling terugvorderen wanneer u wist dat uw afnemer kampte met betalingsproblemen. Advocaten waarschuwen voor grote onwetendheid onder het Nederlandse bedrijfsleven.
‘Pure zelfmoord’
Voor Nederlandse begrippen is het faillissement van de Hamburgse tankvaartbevrachter Oeltrans al bijna geschiedenis. In februari 2011 kwamen schippers, die nog veertien miljoen euro van Oeltrans tegoed hadden, bijeen om een reddingsplan te bespreken. De directie van het bevrachtingsbedrijf stelde voor de vorderingen om te zetten in achterstallige leningen die met vier procent rente zouden worden terugbetaald. Bovendien zouden de vrachttarieven worden verlaagd. ‘Pure zelfmoord,’ oordeelde een aanwezige. Het voorstel haalde het niet. Een paar dagen later werd het faillissement van Oeltrans aangevraagd.
Een onverwachte brief van de Duitse curator
Ruim honderd Nederlandse, Duitse en Belgische schippers gingen letterlijk het schip in. De uitstaande rekeningen voor hun transportdiensten zouden niet worden voldaan. Maar de schade blijft niet beperkt tot onbetaalde nota’s, zo bericht het Financieele Dagblad. Bij diverse Nederlandse binnenvaartschippers plofte de laatste zes maanden een even onaangename als onverwachte brief in de postbus. Afzender: de Duitse curator van Oeltrans. Of zij het geld waarmee Oeltrans in de maanden vóór het faillissement hun rekeningen had betaald even wilden terugstorten… Reden: Inzolvenzanfechtung.
‘Wir haben es nicht gewusst’ gaat niet op
Simpel gezegd komt de regelgeving rond Insolvenzanfechtung erop neer dat u de plicht hebt het faillissement van uw klant aan te vragen zodra u een gegrond vermoeden heeft van betalingsproblemen. Bijvoorbeeld wanneer uw rekening drie weken na het verstrijken van de uiterste betalingstermijn nog niet is voldaan, of zelfs al wanneer u een aanmaning de deur uit moest doen. ‘Nee, met de verzuchting “Wir haben es nich gewusst” kom je niet weg in het Duitse faillissementsrecht,’ zegt een jurist. In tegenstelling tot zijn Nederlandse collega mag een Duitse curator namelijk de bewijslast omkeren. Wanneer een afnemer uw rekening pas na een paar herinneringen voldoet, wordt verondersteld dat u op de hoogte was van zijn povere financiële positie. En wanneer u nalaat aan de bel te trekken omdat úw nota is betaald, stelt de Duitse wet dat uw andere schuldeisers benadeelt. U had het geld niet mogen accepteren.
Speuren tot tien jaar vóór het bankroet
Denk niet dat de curator alleen kijkt naar de laatste maanden voor het faillissement, nee, hij mag tot tien jaar vóór het bankroet speuren in de boekhouding naar crediteuren die herinneringen hebben verstuurd of, zoals in het geval van de Nederlandse binnenvaartschippers, hun betalingstermijn hebben opgerekt. De wel zeer ‘gründliche’ curator van Oeltrans heeft becijferd dat hij in totaal tot tien miljoen euro kan terugvorderen van de Hollandse schippers. Sommigen van hen zien door deze claim hun eigen faillissement naderen. In het Financieele Dagblad waarschuwen advocaten voor het gebrek aan kennis dat bij Nederlandse bedrijven heerst omtrent de Duitse faillissementswetgeving. ‘Die coulance wordt nu tegen ze gebruikt. Ook al heb je de beste bedoelingen gehad, dan nog staat de curator in zijn recht wanneer hij de betalingen terugdraait.’
Duitse advocaat in de arm nemen
Volgens een andere jurist hoeven de Nederlandse schippers niet direct te vrezen voor het somberste scenario, terugbetalen. Ze doen er verstandig aan een Duitse advocaat in de arm te nemen om de claim van de curator te laten onderzoeken. Wellicht is hij uit op een schikking omdat hij niet zit te wachten op een juridische procedure naar Europees recht. Wat in de Duitse verhoudingen wellicht vanzelfsprekend is – het weigeren van de betaling van een in financiële moeilijkheden verkerende klant – zou in het Europese recht gezien kunnen worden als een welhaast bovenmenselijke filantropische daad.