Nederlandse pluimveehouders leven keurig de regels na: sinds 2012 is in de supermarkten is geen legbatterij-ei meer te krijgen. Maar toch komen ‘foute’ eieren massaal de grens over. Het grote aanbod leidt tot een lage prijs waardoor menige kippenboer het bankroet ziet naderen. Tachtig procent van hen leed in 2103 verlies.
Faillissement nadert voor honderden eierboeren
Landbouworganisatie LTO luidt de noodklok. Voor maar liefst een kwart van de negenhonderd eierboeren die Nederland telt zou het faillissement dreigen. Terwijl de kosten van het kippenvoer hoog zijn gebleven, gaan eieren voor bodemprijzen van de hand. Boeren hebben steeds meer moeite zich staande te houden. De laatste jaren hebben zij juist fors geïnvesteerd in nieuwe stallen.
Verbod op legbatterij
Na een felle jarenlange discussie werd in 2012 in de hele EU een verbod op legbatterijen van kracht. Voortaan brengen leghennen hun korte leventje door in wat koloniehuisvesting wordt genoemd: kooien waar ze een vierkante meter moeten delen met twaalf tot dertien leghennen. Nog altijd wordt de beestjes geen streepje daglicht gegund maar, ze kunnen af en toe op stok en soms lukt het om even de vleugels te strekken. In een legbatterij moest een leghen een vierkante meter delen met zeventien andere kippen.
Riant verblijf
In Nederland zijn boeren verplicht hun hennen minimaal in deze koloniekooien onder te brengen. Zestien procent van hen kiest voor deze huisvesting, de overgrote meerderheid biedt de hennen een (iets) rianter verblijf: 64 houdt scharrelhennen en 20 procent vrije uitloop. In de EU als geheel is – tot 2021 – echter ook nog de zogenaamde verrijkte kooi toegestaan, een variant die qua comfort het midden houdt tussen een legbatterij en een koloniekooi. Eieren uit de verrijkte kooien zijn niet meer verkrijgbaar in de supermarkten maar de voedingsmiddelenindustrie neemt deze eieren nog altijd gretig af, zij het niet meer van Nederlandse boeren. De taarten, deegwaren, mayonaise en talloze andere producten worden gevuld met kooieieren uit andere EU-landen.
Campagne tegen ei uit verrijkte kooi
Twee maanden geleden startte Wakker Dier een campagne tegen het grootverbruik van het kooiei. De pluimveetak van de LTO was blij met de campagne. De organisatie streeft naar een verbod op industrieel gebruik van het kooiei zodat de Nederlandse boer met zijn scharreleieren weer aan bod komt. De kans op een verbod is echter klein. In reactie op vragen van SP-Kamerlid Henk van Gervan zei staatssecretaris Sharon Dijksma een paar maanden geleden nog hiertoe geen aanleiding te zien.
Scharrelei concurreert met goedkoop importei
En zo blijft het tobben voor de Nederlandse kippenboer die met zijn ‘luxe’ scharrelei moet concurreren met goedkope import uit de EU. Niet alleen zijn de verrijkte kooien in tal van landen nog het standaard productiemiddel, ook de ouderwetse legbatterij is nog lang niet uitgeroeid. Het tv-programma Keuringsdienst van Waarde liet twee jaar geleden al zien dat het in landen als Polen, Spanje en Italië droevig gesteld is met de handhaving van het verbod. Zolang voedingsmiddelenfabrikanten volharden in hun inkoopbeleid ziet de toekomst er beroerd uit voor de Nederlandse pluimveehouder. Onderzoekers van het Wageningse LEI Instituut concludeerden twee maanden geleden in het Agri-Monitor rapport dat tachtig procent van hen met een negatieve kasstroom kampt omdat ze al twee jaar minder dan de kostprijs krijgen voor hun eieren.