Hoe slechter het met een onderneming gaat, hoe groter de kans dat er een vrouw aan de top wordt benoemd. Dit blijkt uit een opmerkelijke studie van de Duitse professor Florian Kunze. Hij stelt dat vrouwen in slechte economische omstandigheden alleen een topfunctie krijgen vanwege hun symbolische waarde. Waarom? Omdat het bedrijf aan alle stakeholders duidelijk wil maken dat er ingrijpende veranderingen op til zijn.
Vrouwen hebben meer carrièrekansen bij een verliesgevend bedrijf
Een carrièrevrouw met de ambitie om ceo te worden kan het wel vergeten zolang het bedrijf waar zij werkt als een tierelier draait. In de doorgaans door heren gedomineerde bestuurskamers is het dan een drukte van belang. Overval duiken haantjes op die zich op de borst roffelen om de credits voor de glanzende prestaties binnen te halen. Een zakenvrouw die droomt van de top kan zich beter op kwakkelende ondernemingen richten, blijkt uit een verrassend onderzoek. Zodra een bedrijf verlies gaat maken, neemt de kans dat een vrouw tot hoofd wordt gekozen met vijftig procent toe.
Na hun benoeming worden topvrouwen van de glazen klif geduwd
Florian Kunze, hoogleraar organisatiekunde aan de universiteit van Konstanz, onderzocht met zijn team de achtergronden van 26.000 topbenoemingen bij beursgenoteerde ondernemingen uit de VS. Zijn doel: data vinden die de ‘glazen klif-theorie’ konden ondersteunen. Volgens deze hypothese laten (mannelijke) bestuurders vrouwen alleen door het glazen plafond heen breken wanneer de company er belabberd voorstaat. Zodra zij het puin heeft geruimd en de resultaten langzaam weer de goede kant op gaan, duwen ze haar zonder dralen van de klif af. ‘De theorie van de glazen klif werd tot vandaag onderbouwd door beperkt onderzoek,' zegt Kunze in het Vlaamse zakenblad De Tijd. ‘Ons onderzoek bevestigt dat vrouwen wel degelijk te maken krijgen met die glazen klif.’
Marissa Mayer: van toptalent tot teleurstelling
Een voorbeeld dat door Kunze en zijn collega’s vaak wordt aangehaald is het lot van Marissa Mayer. In 2012 werd dit toptalent uit Silicon Valley nog tot een van ’s werelds meest invloedrijke zakenvrouwen gerekend, twee jaar later schreef zakenmagazine Fortune haar af als een van de meest teleurstellende leiders van de wereld. Het verschil: in 2012 stapte Mayer over van Google (waar ze furore had gemaakt) naar Yahoo waar ze ceo kon worden. Het aanbod bleek even verleidelijk als verraderlijk: bij het al langere tijd tobbende Yahoo kon weinig bereiken terwijl het internetbedrijf wel goede sier maakte met de aanstelling van Mayer.
Waaróm krijg je als vrouw die topfunctie aangeboden?
De voormalige Britse premier Theresa May wordt vaak in een adem genoemd met Mayer. Na het Brexitreferendum was er in heel Westminster geen mannelijke politicus van enige betekenis te vinden die bereid was om in Downing Street 10 te gaan wonen. May liet zich wel verleiden om als premier gestalte te gaan geven aan de uitslag. Daarmee dolf ze haar eigen graf. Gedurende de onderhandelingen met de EU liet de ene na de andere bewindsman haar in de steek. Boris Johnson wachtte geduldig af en ging er uiteindelijk met de buit vandoor. In omstandigheden waar niets te winnen valt, is de hoogste post in een organisatie een ‘vergiftigd geschenk,’ verklaart professor Kunze. Hij raadt vrouwen aan scherp te analyseren waaróm zij een topfunctie aangeboden krijgen: ‘Krijg je de job omdat je er de capaciteiten voor hebt of omdat het bedrijf een nieuw fris gezicht nodig heeft?'