Wekelijks prijkt het woord op de voorpagina’s: surseance. Wat betekent dit eigenlijk precies? En: kunt u nog zaken doen met een bedrijf dat in surseance verkeert of is surseance een schaamlap voor een onafwendbaar faillissement?
Onwetendheid
Ik heb beslist geen pretenties maar ik erger mij wel vaak aan de onwetendheid die heerst rond de vele aspecten van het faillissement. Zelfs de financiële pers hanteert toverwoorden om de feitelijke situatie van een bedrijf te versluieren. Zo heb ik op deze plek al eens mijn ergernis geventileerd over het oneigenlijke gebruik van het woord ‘doorstart.’ Vandaag leg ik een andere term onder het vergrootglas: surseance. Surseance van betaling is een rechterlijke beschikking die bepaalt dat schuldeisers gedurende een bepaalde tijd niet betaald hoeven te worden. Het idee is dat een onderneming die tijd – meestal een week – benut om te redden wat er te redden valt, bijvoorbeeld door een saneringsplan op te stellen of door een akkoord met crediteuren overeen te komen.
Noodsignaal
Hoewel een surseance een noodsignaal is, gedragen veel ondernemers zich daar niet naar. Ze voelen op hun klompen aan dat hun bedrijf op een faillissement afstevent en toch verklaren ze tegenover hun omgeving en in de kranten: ‘Ach, zo erg is het helemaal niet, we gaan echt niet failliet. We hebben gewoon even surseance aangevraagd.’ Alsof de reputatie en het bedrijf gered zijn door het toverwoord uit te spreken. Elk jaar wordt een paar duizend keer de verlening (wat zo heet dat: een surseance wordt ‘verleend’) van surseance aangevraagd. In negentig procent van de gevallen verleent de rechtbank een voorlopige surseance, rechters willen immers niet de fout maken surseance te weigeren terwijl er nog een kans is dat het bedrijf blijft bestaan.
Halfzachte toezeggingen
Die voorlopige surseance duurt heel kort, meestal een week. In die periode moet de ondernemer bewijzen dat zijn financiële problemen van tijdelijke aard zijn. De meeste ondernemers reageren op deze voorwaarde met halfzachte toezeggingen: ‘Gelooft u mij edelachtbare, er komt binnenkort een groot bedrag binnen uit het Verre Oosten’ of ‘we lanceren een nieuwe dienst die onze omzet zal verdubbelen’ en ‘we hebben nog heel veel geld tegoed van onze klanten.’ Wie aan het eind van de overeengekomen periode voor de rechtbank deze verhalen opdist, krijgt nul op het rekest. Een rechter veegt deze argumenten resoluut van tafel: ‘Beste ondernemer, dat zijn veronderstellingen en géén harde bewijzen.’ Hij trekt de verlening van surseance in en verklaart het bedrijf failliet. Van de duizenden surseances die jaarlijks worden aangevraagd, resteren er niet meer dan enkele honderden ondernemers aan wie gedurende langere tijd surseance wordt verleend onder het strenge toezicht van een bewindvoerder.
Uitvluchten
En toch blijven ondernemers leuke uitvluchten verzinnen. Voor wie eigenlijk? Voor de familie, de buren, de pers of collega-ondernemers? Ik zeg, stop met die onzin. Zet uw klanten niet op het verkeerde been. U weet donders goed dat van ‘doorstarten’ geen sprake kan zijn en dat de surseance niet langer kan worden verleend. Volg eens een interessante cursus over de hoofdlijnen van failliet gaan. Daarmee voorkomt u onzinnige uitspraken als het faillissement eenmaal voor de deur staat. En dat faillissement is overigens te voorkomen. Door voldoende inkomsten te genereren. Of door een uitgekiend debiteurenbeheer te voeren. Of door, heel ouderwets, genoeg spullen te verkopen. Samengevat: verkoop geen flauwekul als het fout loopt. Wees eerlijk en zwets niet over doorstart of uitstel van betaling. Onderga uw lot en erken uw fouten.
Robert Jan Blom