Een schuldenlast van twintig miljard dollar trok de Amerikaanse stad in 2013 het bankroet in. Geharnaste pioniers kopen er nu huizen voor de prijs van een afgeragde tweedehands auto. Tussen de junks en de verloedering gloort nieuwe hoop voor een opgegeven stad.
Beheer in handen van rechter
Sinds juli 2013 is het financiële beheer van Detroit in handen van een rechter. ‘De stad kan niet meer aan zijn basale verplichtingen voldoen,’ zei Rick Snyder, gouverneur van de staat Michigan, nadat hij zijn handtekening had gezet onder de historische faillissementsaanvraag van Detroit. Het besluit volgde op de dagvaarding van twee grote pensioenfondsen die wilden voorkomen dat het stadsbestuur zou snijden in de pensioenen van duizenden werknemers om rekeningen te kunnen betalen. De stad zag hierop nog maar één uitweg: zij vroeg om inwerkingstelling van ‘Chapter 9’, de paragraaf uit de Amerikaanse faillissementswetgeving die gemeenten in staat stelt onder de paraplu van de rechter schulden te herstructureren.
Het grootste gemeentelijke bankroet van de VS
Met het faillissement - het grootste gemeentelijke bankroet van de VS - voegde Detroit weer een triest record toe aan een toch al imposante rij. De achttiende stad van de VS, decennialang het trotse bolwerk van de autoindustrie, staat met 2.137 geweldsdelicten per 100.000 inwoners met stip op nummer één in de top-10 van Amerika’s meest gevaarlijke grote steden. Moord, verkrachting, diefstal, beroving: de laatste jaren laten statistieken een dalende tendens zien maar de cijfers zijn nog altijd vijf keer zo hoog als het landelijke gemiddelde. En ook in tabellen met cijfers over werkloosheid, drankmisbruik, gezondheidsproblemen, schoolverlaters en tal van ander maatschappelijk leed prijkt de naam van de stad in de hoogste regionen.
Spotgoedkope woningen
De tijd dat Detroit met 1,85 miljoen inwoners de op drie na grootste stad van de VS was, is al lang voorbij. Het inwonertal is meer dan gehalveerd: er resteren nog 713.000 inwoners in de stad die wordt gekenmerkt door leegstand en verval van fabrieksterreinen en complete wijken. En toch gloort er een sprankje hoop voor Detroit, hoop die is ontvlamd tijdens de kredietcrisis toen de eerste berichten over spotgoedkope woningen op internet begonnen te circuleren. ‘Wanneer u zoekt naar een onalledaagse kerstcadeau dat ook nog te betalen is, vergeet eBay maar ga naar Detroit,’ noteerde de site Business Insider. Zij publiceerden een Funda-achtig lijstje van vijftien woningen die voor vijfhonderd dollar of minder van de bank konden worden overgenomen.
Colonial homes
Ramen en deuren waren dichtgetimmerd, bij sommige panden was er sprake van rook- en waterschade en in alle gevallen had de veranda een flinke lik verf nodig maar de huizen, vaak ‘colonial homes’ daterend uit het begin van de vorige eeuw, bezaten een zekere potentie. De eerste pioniers vertelden op blogs verhalen over de aankoop van een dergelijke bouwval, over hun strijd tegen de junks en over het klussen. De berichten uit de opgegeven stad werkten aanstekelijk op tal van jongeren die ook hun kompas op Detroit afstemden en sites opzetten als iamyoungdetroit.com over de nieuwe initiatieven die tussen de ruïnes opbloeiden. ‘Het voelt als TriBeCa (hippe New Yorkse wijk, red.) in de tijd dat het net ontdekt werd,’ zei een in Detroit neergestreken filmproducente tegen een verslaggever van The New York Times.
‘Design after decline’
Maar het leed is nog niet geleden: vorig jaar werd Detroit nog ‘gekroond’ tot Meest Miserabele Stad van de VS. Toch kan het niet lang meer duren of er vallen andersoortige onderscheidingen in de bus. De autoindustrie zit in de lift - een beweging die een vloed aan nieuwe bedrijvigheid genereert - en onder het motto Design after decline keren welgestelde, geboren ‘Detroiters’ terug naar de stad om gestalte te geven aan de revival die op handen lijkt. Staat de stad straks op uit zijn faillissement als het Berlijn van de VS? De huizenprijzen zijn nog steeds uiterst schappelijk maar als u het mee wilt maken, moet u toch gaan opschieten.