Bericht van een zwartkijker

Pijnlijke analyse van een land zonder crisis

Gelukkig, de verkiezingen zijn achter de rug. En ook de crisis hebben we overleefd. Kortom, het gaat goed met Nederland zonder dat de Nederlander dat voelt. Gek eigenlijk. Het is alsof je baas je meedeelt dat je een flinke opslag krijgt terwijl aan het eind van de maand blijkt dat je er netto op áchteruit gaat. Werknemers zijn blij met een paar procent salarisverhoging maar ze beseffen niet dat het verhoginkje onmiddellijk door de inflatie wordt opgeschrokt. Gemeenten worstelen met 400.000 gezinnen die onder het bestaansminimum leven, het gaat om een miljoen mensen. We hebben ook een miljoen zzp’ers, zelfstandigen zonder personeel en pensioen. Hun vaak armlastige situatie is voortdurend onderwerp van politiek debat. Echte oplossingen blijven uit. De positie van de zzp’ers zal pas werkelijk verbeteren wanneer zij meer opdrachten ontvangen maar die groei blijft uit omdat werkgevers bang zijn ook voor hen sociale lasten af te moeten dragen.

Ouderen veroordeeld tot bankhangen

Op gezag van het CBS meldt de regering dat het zo goed gaat met ouderen op de arbeidsmarkt. Zou het werkelijk? Of zijn ouderen die nu werkloos thuiszitten ook de komende jaren tot bankhangen veroordeeld? De politieke partijen hebben immers nog steeds geen modus gevonden voor het verschijnsel van de tijdelijke arbeidscontracten. Wie nu een baan vindt, moet er rekening mee houden na twee jaar weer op straat te staan. De onvrede over de zorg blijft bestaan. De huren lopen weer op, een doorsnee huurder moet inmiddels rekenen op een prijs van € 800 tot € 1200 per maand. In de steden zie je dat de integratie van inwoners met een niet-Nederlandse achtergrond is mislukt. Asielzoekers en buitenlandse werknemers worden in enorme flats gedumpt waardoor er getto’s ontstaan. In kleinere dorpen worden er gebouwen in gereedheid gebracht om Poolse werknemers een slaapplaats te kunnen bieden.

Ondergang Blokker is nabij

De economie draait uitstekend maar V&D is en blijft failliet. Met Blokker gaat het steeds sneller bergafwaarts: bij de Marskramer lopen alleen nog een paar verkoopsters rond, Xenos-filialen worden gesloten, Maxi Toys gaat in de verkoop. Allemaal Blokker-onderdelen. Ik voorspelde al een jaar geleden dat de ondergang van Blokker nabij is. Terwijl Air France doorlopend ruzie maakt met KLM over landingsrechten, plichten, tarieven, salarissen en bezuinigingen blijkt ‘China’ geïnteresseerd te zijn om de hele handel van de luchtvaartgigant op te kopen. Hou dus maar op met ruziemaken. Hoewel België er economisch niet zo goed voorstaat als Nederland, kopen Belgische mediabedrijven alle Nederlandse kranten op.

Cynisme regeert

Ja, we zijn uit de crisis maar het ‘volk’ klaagt steen en been. Op straat, in de kroeg, op het werk, thuis en overal elders regeert het cynisme. Het gaat beter maar wat merken we er van? Niemand merkt daar ‘iets’ van. Het kan nog erger. Het Centraal Planbureau heeft berekend dat de huidige economische groei niet meer te vergelijken is met de economische groei van ‘toen’. Ergo, het wordt nooit meer zoals vroeger. Doe de gordelriemen maar vast: vanaf 2018 wordt het risico op een nieuwe recessie groter. Nu al voorspelt het CPB dat recessies ook langer gaan duren.

Herstel is spookachtig

We houden ons hart vast. We zijn bang voor de dingen die komen gaan. Ik ben daar al lang bang voor. Ons herstel lijkt wat ‘spookachtig’. Vroeger leidde een aantrekkende economie een betere situatie in voor iedereen. Je mocht rekenen op prijscompensatie, hogere uitkeringen, lagere belastingen, bijstelling van AOW, banen voor bijna iedereen en ga zo maar door. En nu? Nu wachten we op de volgende klap, de volgende tegenvaller. Het is niet zo gek om af en toe eens een analyse te maken. Oók als die pijnlijke resultaten blootlegt.

Robert Jan Blom