Ruim 120 gemeenten in Nederland staan op scherp na het faillissement van Groupcard, het bedrijf dat lokale cadeau- en stadspassen uitgaf. Een maand na het omvallen van de onderneming blijkt dat miljoenen euro’s aan maatschappelijk geld zijn verdwenen. Gemeenten bereiden zich voor op juridische stappen en willen de oud-directeur persoonlijk aansprakelijk stellen.
Rekening leeggehaald
Groupcard beheerde het geld dat gemeenten stortten op stadspassen en cadeaubonnen via een aparte stichting. Dat geld was bedoeld voor onder meer witgoed- en isolatieregelingen of kortingen voor minima. Kort na het faillissement bleek echter dat de rekening van de zogenoemde Stichting Derdengelden leeg was. Volgens de curator is het geld vermoedelijk overgeheveld naar Groupcard zelf om verliezen te dekken.
Voor gemeenten die vertrouwden op de pas, is de klap groot. Helmond is met bijna een miljoen euro verlies een van de zwaarst getroffen steden. Ook Den Bosch (ruim 211.000 euro), Dordrecht (100.000 euro) en Bergen op Zoom (meer dan vier ton) zien enorme bedragen verdampen. Gelderse gemeenten zoals Ede (meer dan 100.000 euro) en Harderwijk (80.000 euro) hebben eveneens flinke schade. Kleinere plaatsen zoals Doesburg, Zevenaar, Barneveld, Nunspeet en Steenbergen zitten eveneens met lege handen.
Juridische stappen in voorbereiding
Veel gemeenten benadrukken dat zij de bestuurder persoonlijk willen aanpakken. Den Bosch spreekt van “onvoorstelbaar hoe de kaartproducent is omgegaan met maatschappelijk geld” en stelt de eigenaar aansprakelijk “op grond van een onrechtmatige daad”. Helmond en Bergen op Zoom hebben inmiddels advocaten in de arm genomen, terwijl andere gemeenten overwegen zich aan te sluiten bij een gezamenlijke rechtsgang.
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) organiseert deze week overleg om de vervolgstappen af te stemmen. Alles wijst erop dat de gedupeerden gezamenlijk de strijd willen aangaan, in plaats van individueel te procederen.
Lokale gevolgen en compensatie
Naast het financiële verlies kampen gemeenten ook met praktische problemen. De samenwerking met Groupcard betekende dat stadspassen in één klap waardeloos zijn geworden. Zo functioneert de ‘Samen in Steenbergen Pas’, waarmee mantelzorgers bij lokale winkels konden betalen, niet meer. Sommige gemeenten, zoals Doesburg, hebben al aangegeven inwoners te compenseren voor het geld dat nog op de kaarten stond.
Hoe kon dit gebeuren?
Een vraag die bij veel gemeenten leeft, is hoe dit zo heeft kunnen ontsporen. Toezichthouder De Nederlandsche Bank (DNB) bevestigde bij het faillissement dat Groupcard geen vergunning had voor het uitgeven van cadeaukaarten, terwijl dat wel verplicht was. Bronnen melden dat de toezichthouder al een onderzoek was gestart. In verschillende gemeenteraden zijn intussen vragen gesteld, onder meer in Barneveld en Nijmegen, over hoe dit toezicht heeft kunnen ontbreken.