De uitvinding zou een eind maken aan de energievretende airco’s. Het ministerie van Economische Zaken en de provincie Overijssel staken er tonnen in en zelfs premier Rutte maakte zich hard voor het innovatieve Dry2Cool-systeem. Gisteren werd het bedrijf failliet verklaard.
Afzet van airco’s verdrievoudigd
In een wereld die geleidelijk warmer wordt, is een leven zonder mechanisch gekoelde lucht ondenkbaar. Zonder airconditioning zou onze productiviteit met minstens een kwart dalen, zou het sterftecijfer stijgen en zouden we meer last krijgen van allergieën, parasieten en insecten. Vermoedelijk zouden we ook eerder opstaan, de kostuums verruilen voor poloshirts en de siësta weer invoeren maar die voordelen wegen niet op tegen nadelen als voortdurend zweten onder een deken van warme lucht. Geen wonder dat airconditioners, sinds zij in 1939 op de markt kwamen, alomtegenwoordig zijn. In de VS beschikt negentig procent van de huishoudens over een airconditioner. In Europa, waar de apparaten pas na de oorlog hun intrede deden, doen we het liever wat rustiger aan tijdens de zomermaanden maar ook bij ons stijgt de verkoop van airconditioners met tien procent per jaar. Wereldwijd is de afzet in de laatste drie decennia verdrievoudigd. Zodra hun inkomen het toelaat, schaffen Indiërs, Chinezen en Indonesiërs een airco aan. Zelfs in Kuujjuaq, een eskimodorp op duizend kilometer ten noorden van Montreal, staan tien machines te ronken. Volgens de burgemeester werd het de laatste tijd ‘te warm’.
Airco’s verstoken een biljoen kilowattuur aan elektriciteit
Ironisch genoeg levert al deze gekoelde lucht een belangrijke bijdrage aan de opwarming van de aarde. Bij elkaar opgeteld vergen alle airconditioners in alle huishoudens, fabrieken en kantoren wereldwijd per jaar een biljoen kilowattuur aan elektriciteit. Terwijl de energiebehoefte voor verwarming zich omstreeks 2030 stabiliseert, zal de behoefte voor koeling tot 2100 stijgen met 72 procent, zo verwachten onderzoekers. Omdat al die benodigde energie vooralsnog wordt opgewekt met fossiele brandstoffen zal het almaar toenemende gebruik van de airco’s leiden tot een enorme stijging van de CO2 uitstoot. Gelukkig kwam er in 2005 een oplossing voor dit probleem in zicht, en wel vanuit onverwachte hoek. In Tuk, een Overijssels dorp dat zich tot dan toe vooral met het fameuze mannenkoor Karrenspoor onderscheidde, verdiepte ondernemer Ton Letwory zich in de eigenschappen van een nieuw materiaal dat op een energiezuinige manier vocht uit de lucht kon halen. Waar conventionele airco’s de lucht eerst opwarmden om het vocht te laten verdampen, gebruikte Letwory’s gepatenteerde ‘smart material’ water als koelmiddel. Het Dry2Cool-systeem, zoals hij de uitvinding doopte, bewerkstelligde een energiereductie van minstens tachtig procent. En, verkondigde Letwory, omdat het principe in alle aircosystemen kon worden toegepast, was een wereldwijde energiereductie van twintig procent mogelijk. Tel uit je winst.
Proefinstallatie
Letwory richtte het bedrijf Optimair Climate Systems op. Van de gemeente Steenwijkerland kon hij voor een schappelijk prijsje het voormalige KI-station huren. In de ruimte waar eerder koeien werden geïnsemineerd, mocht hij een proefinstallatie bouwen. En Letwory ging met de pet rond. Bij het Agentschap NL haalde hij vier ton op. In 2011 nomineerde Rabobank hem voor de Herman Wijffels Innovatieprijs. Twee jaar later leek de definitieve doorbraak in zicht te komen toen premier Rutte tijdens zijn staatsbezoek aan Indonesië een intentieverklaring tekende voor de levering van Dry2Cool-apparaten. Het is er allemaal niet van gekomen. In november vorig jaar stond er in Tuk opeens een deurwaarder voor de poort, gestuurd door de gemeente die nog 85.000 euro aan huur tegoed had. Gisteren werd het bedrijf failliet verklaard door de rechtbank in Zwolle. De vier medewerkers blijven in hun vinding geloven. We helpen het hen geloven: het middel dat de opwarming van de aarde kan tegengaan ligt in hun handen.