Jarenlang was de ronde, scharrelende Roomba hét gezicht van de robotstofzuiger. Maar achter dat vertrouwde beeld ging al langer een worstelend bedrijf schuil. iRobot, de Amerikaanse fabrikant achter de Roomba, heeft faillissement aangevraagd. Met een reorganisatie wil het bedrijf een doorstart maken, al betekent dat wel dat het voortaan volledig in Chinese handen komt.
Bescherming tegen schuldeisers, maar de roomba blijft gewoon doorrijden
iRobot heeft een zogeheten Chapter 11-procedure aangevraagd, een Amerikaanse faillissementsvorm die bedrijven bescherming biedt tegen schuldeisers terwijl ze zich herstructureren. Volgens het bedrijf kan de dagelijkse bedrijfsvoering tijdens dit traject gewoon doorgaan. Apps blijven werken, producten worden ondersteund en ook voor het personeel verwacht iRobot geen directe gevolgen.
Van MIT-droom tot huishoudelijke revolutie
Het verhaal van iRobot begint in 1990, wanneer roboticaonderzoekers Colin Angle, Helen Greiner en Rodney Brooks het bedrijf oprichten, voortgekomen uit het Massachusetts Institute of Technology. Hun ambitie: eenvoudige robots inzetten voor complexe taken. In 2002 krijgt dat idee een tastbare vorm met de introductie van de eerste Roomba, een platte, ronde robot die zelfstandig door woonkamers rijdt en stofzuigt.
De Roomba groeit snel uit tot een wereldwijd succes. Ook in Nederland wordt de robot met een zekere vertedering ontvangen; hij is niet alleen nuttig, maar ook “gezellig”, zoals ooit werd geschreven. In de jaren die volgen verkoopt iRobot zo’n 50 miljoen exemplaren. De naam Roomba wordt zelfs een soortnaam voor robotstofzuigers in het algemeen.
Hoogtepunt tijdens corona, daarna de klap
Tijdens de coronapandemie bereikt iRobot zijn hoogtepunt. Door lockdowns en het wegvallen van huishoudelijke hulp kiezen veel consumenten voor automatisering in huis. De bedrijfswaarde loopt op tot ongeveer 3,5 miljard dollar en de stofzuigerverkopen pieken in 2021.
Daarna keert het tij. Problemen in de toeleveringsketen, stijgende kosten en vooral felle concurrentie — met name van Chinese fabrikanten als Ecovacs Robotics — drukken de resultaten. Die concurrenten bieden vergelijkbare technologie voor aanzienlijk lagere prijzen. Tegelijkertijd zorgen Amerikaanse importheffingen voor extra druk. iRobot produceert bijvoorbeeld stofzuigers in Vietnam voor de Amerikaanse markt, dat tijdelijk te maken kreeg met een heffing van 46 procent.
Een geplande overname door Amazon, ter waarde van 1,3 miljard euro, had het bedrijf begin 2024 nieuw perspectief kunnen bieden, maar strandde na ingrijpen van Europese toezichthouders. Sindsdien keldert de waarde verder; inmiddels resteert nog slechts een fractie van de vroegere glorie.
Doorstart onder Chinese vlag
De faillissementsprocedure maakt de weg vrij voor een nieuwe eigenaar. Alle aandelen komen in handen van Shenzhen Picea Robotics, iRobots belangrijkste leverancier en geldschieter. De huidige aandeelhouders raken hun belang kwijt. Ironisch genoeg komt de redding daarmee uit hetzelfde land dat met goedkope concurrentie bijdroeg aan de neergang van het bedrijf.
iRobot benadrukt dat de reorganisatie juist bedoeld is om weer levensvatbaar te worden. De ontwikkeling van geavanceerdere modellen — met camera’s, AI-gestuurde navigatie en zelfs zelfreinigende opvangbakken — laat zien dat de technologische ambitie nog altijd bestaat.
Voorlopig blijft de Roomba dus gewoon door huizen rijden. Maar het bedrijf dat ooit symbool stond voor huishoudelijke robotica, begint aan een nieuw hoofdstuk, onder een andere vlag en met minder zekerheden dan ooit.