Jaren achtereen leek het faillissement een verschijnsel uit de economische geschiedenisboekjes te worden maar die tijd is voorbij. In 2023 maakte het bankroet een comeback: het CBS noteerde tot december 2925 faillissementen, een stijging van 56 procent ten opzichte van 2022. Wat waren de meest in het oog springende faillissementen van 2023? Vooruit, nog één lijstje dan. Faillissementsdossier zet de top 6 voor u op een rij.
1. Lightyear en VanMoof: tech start-ups aan eigen ambitie ten onder
Ze waren 125 kilometer van elkaar verwijderd maar toch is er een grote overeenkomst tussen deze twee gefailleerde ondernemingen. Beiden bewierookte tech start-ups, beiden opgericht door jonge gasten met de ambitie om respectievelijk met zonneauto’s en überhippe e-bikes de wereld te veroveren. Ze kwamen een heel eind, vooral VanMoof dat in de fietsenbranche een nieuwe standaard wist neer te zetten maar ten onder ging aan onbesuisde groeidriften én het koppige streven om zelf, soms amper geteste onderdelen te blijven fabriceren. Lightyear wist de grote belofte nooit om te zetten in rijdende vehikels voor de massa. De would-be zonneautomaker heeft wel een doorstartje gemaakt, dus wie weet gaat de zon toch nog eens schijnen voor het Brabantse merk.
2. Gouden handjes Michiel Witteveen konden BCC niet redden
De winkelstraat kreeg in 2023 opnieuw harde klappen te verduren. We moesten afscheid nemen van onder meer Perry Sport, Scotch & Soda, Big Bazar (na een lange overlevingsstrijd), het honderd jaar oude damesmodebedrijf Doek Retail (bekend van Vero Moda, Pieces en Vila), Le Ballon én BCC. De ruim vijftig filialen van de in 1945 opgerichte winkelketen die sinds 2020 onderdeel was van de Mirage Retail Group, het winkelbedrijf dat ook Blokker en Intertoys exploiteert, sloten half oktober de deur. Ondanks zijn fameuze gouden handjes wist directeur Michiel Witteveen de keten niet te redden. Voornaamste redenen: lockdowns (voor de kosten van de winkels kon geen overheidssteun worden aangevraagd) en uitstel van belastingbetaling.
3. Komkommerjaar voor vleesvervangers
De demonstranten van Extinction Rebellion mogen zoveel snelwegen blokkeren als ze willen, de beoogde fossielloze veganistische heilstaat komt vooralsnog geen millimeter dichterbij. Hoewel het verorberen van een sappig biefstukje of kippenbout in menig tv-programma tegenwoordig als een halve misdaad wordt voorgesteld, bleek uit onderzoek van Motivaction dat carnivoren daar en masse Siberisch op reageren. Het aantal mensen dat één of een paar dagen per week bewust geen vlees of vis eet, daalde in 2023 van veertig naar 32 procent. Voor bedrijven in de vleesvervangende business was het zelfs een rampjaar. Peace of Meat, de kweekvleespionier uit Antwerpen, nepgehaktmaker Meatless Farm, het Eindhovense filiaal van de Vegan Junk Bar – ze gingen allemaal eh, juist, door de gehaktmolen.
4. WeWork Inc.: in acht jaar van tien miljard naar nul
Wanneer we de blik richten op opmerkelijke faillissementen over de grens, wordt de meeste aandacht opgeëist door het bankroet van de New Yorkse flexplekkenverhuurder WeWork. Werd de waarde van het in 2010 door Adam Neumann en Miguel McKelvey opgerichte bedrijf in 2015 nog geschat op tien miljard dollar, in 2023 was daar geen penny meer van over. Gedupeerde beleggers konden zich de haren uit het hoofd trekken tijdens het kijken naar WeCrashed, een miniserie van Apple TV over de ‘rise and fall’ van WeWork.
5. OAD blijft Rabobank tergen
De reisorganisatie is al tien jaar geleden failliet gegaan maar toch verdient OAD een bijzondere vermelding in deze top 6. De familie Ter Haar, oprichters en voormalig eigenaren, blijft het dapper opnemen tegen de juristenbatterij van Rabobank, hun huisbankier die in het najaar van 2013 het krediet opzegde en daarmee de facto Oads doodvonnis tekende. ‘Nattevingerwerk van twee onprofessionele, Rabobank-onwaardige medewerkers van de afdeling Bijzonder Beheer,’ aldus de advocaat van de familie tijdens de rechtszaak die zij in september van dit jaar aanspanden. To be continued…
6. Café The Anarchist en stamkroeg van Jules Deelder
Tot slot mogen twee bijzondere sterfgevallen uit de cafécategorie niet onvermeld blijven. In Toronto kunt u helaas niet meer voor een bakkie terecht bij The Anarchist, een antikapitalistisch café waar klanten niet meer hoefden te betalen dan wat ze kwijt wilden. De sympathieke koffiebar wilde zich bevrijden van de tirannie van de markt maar empathie en vrijgevigheid legden het af tegen de wet van vraag en aanbod. En in Rotterdam staat u op de Nieuwe Binnenweg bij café Ari voor een gesloten deur. Het roemruchte, veelvuldig door dichter Jules Deelder gefrequenteerde etablissement legde vorige maand een knoop in de tap. ‘We hadden een fantastisch publiek en hebben een ontzettend leuke tijd gehad met zijn allen, maar het is op,’ aldus eigenaar Ger Koedam.