De pracht en praal van Prinsjesdag maken weinig indruk op onze columnist Robert Jan Blom.
Ondanks de stralende economische cijfers signaleert hij dat grote groepen mensen nog in financiële onzekerheid verkeren: ‘Je hoeft geen Marco Verhoef te heten om aan je water te kunnen voelen dat onze huidige economische situatie delicaat is.’
Crash in 2020
In Nederland overheerst op dit moment een vreemde, haast schizofrene sfeer. De economie floreert maar achter het hosannagezang van het kabinet klinkt een aanzwellend koor van sombere economen. De Amerikaanse Nobelprijswinnaar Robert Shiller voorspelt dat de handelsoorlog die Trump met China ontketent tot een recessie zal leiden. Analisten van JP Morgan denken dat geautomatiseerde handelssystemen in 2020 een crash veroorzaken. Oud-president van de Nederlandsche Bank Nout Wellink zegt in het AD dat een nieuwe crisis niet kan uitblijven omdat ‘we onvoldoende hebben geleerd: consumenten zijn weer gaan lenen, politici houden verkeerde pleidooien en klagen dat banken te moeilijk zijn met leningen verstrekken.’
Indekken
Het lijkt warempel wel alsof iedereen zich wil indekken door te roepen: ‘Als het straks fout gaat, heb ík in elk geval gewaarschuwd.’ Nu bestaat er naast weermannen en psychotherapeuten geen beroep waarin zoveel ongestraft kan worden gezwetst als het ‘vak’ van econoom. Bij de vertering van bovenstaande woorden dienen we de kilopakken zout derhalve paraat te houden. Niettemin, je hoeft geen Marco Verhoef te heten om aan je water te kunnen voelen dat onze huidige economische situatie delicaat is. Op een doorsnee feestje je oor te luisteren te leggen is genoeg. Terwijl de liters prosecco als ranja in keelgaten wegkolken en kaken geduldig de ene na de andere schaal bitterballen vermalen, wordt er volop geklaagd.
Bankiers aanpakken
Waarom gaan we er maar een paar procentjes op vooruit? Alles wordt nota bene duurder! De energielasten stijgen, de zorgpremie gaat straks omhoog, de hogere btw maakt de boodschappen een stuk duurder en met ingang van deze maand moeten we voor nieuwe auto’s meer BPM neertellen. Ik zeg, laat ze die bankiers eens aanpakken – en nu écht! Maar nee hoor, ze laten ING wegkomen met een boete van € 750.000.000 en dat terwijl die bonustrekkers jarenlang willens en wetens toelieten dat criminelen hun bankrekeningen als zwartgeld-spaarpotten gebruikten. Maar de topman wordt toch zeker ontslagen? Ben je gek joh, die Hamers heeft gewoon een collega de laan uitgestuurd, alsof deze spreekwoordelijke topgraaier niet zélf verantwoordelijk was!
Heuse zorgen
In de borrelpraat zijn ook heuse zorgen hoorbaar. Medewerkers bij bedrijven zijn onzeker over hun toekomst: kan ik mijn baan behouden of raak ik die kwijt zodra mijn contract eindigt? En ondanks hun volle orderportefeuilles zijn ook ondernemers onzeker: wat moet ik doen, mensen aannemen of juist niet? Werknemers met een handicap zijn ook onzeker. Ze worden niet aangenomen voor banen buiten hun beschermde werkomgeving. En nog steeds weten zzp’ers niet waar zij staan. De meesten hebben zelfs geen geld voor adequate verzekeringen. Kortom, de Miljoenennota mag er stralend uitzien, feit is dat we in een tijd vol tegenstrijdigheden leven. Hadden wij kunnen vermoeden dat er tien jaar na het uitbreken van de grootste crisis sinds de jaren dertig nog zoveel onzekerheid zou zijn?
Robert Jan Blom